Wybór odpowiedniej karmy dla psa nie jest łatwym zadaniem. Jadłospis czworonoga powinien uwzględniać jego wiek, masę ciała, aktywność fizyczną oraz stan fizjologiczny. Podpowiadamy, czym karmić psa, by dostarczyć mu odpowiednią ilość energii i wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Spis treści:
- Czym karmić psa w zależności od wieku?
- Czym karmić młodego psa?
- Czym karmić psa dorosłego?
- Czym karmić starego psa?
- Czym karmić dużego psa, a czym małego?
- Czym karmić psa w czasie ciąży i laktacji?
CZYM KARMIĆ PSA W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU?
Wyróżnia się kilka podstawowych pełnoporcjowych karm dla psów: junior dla szczeniąt, adult dla psów dorosłych oraz senior dla starszych czworonogów.
CZYM KARMIĆ MŁODEGO PSA?
Do 3.-4. tygodnia życia szczenięta karmione są wyłącznie mlekiem matki. Po tym czasie do około 6.-8. tygodnia trwa odsadzanie żywieniowe, czyli wprowadzanie pokarmu stałego. Początkowo powinno się podawać suchą karmę namoczoną w wodzie lub preparacie mlekozastępczym oraz mokre jedzenie dla psa z puszki bądź saszetki. Po 8. tygodniu życia szczenięta są już w stanie jeść samodzielnie. W ich jadłospisie może znaleźć się sucha karma bez konieczności namaczania. W tym okresie najczęściej szczenięta trafiają do nowych opiekunów.
Rosnące czworonogi potrzebują zbilansowanej diety, która będzie wspierała ich potrzeby, związane z rozwojem organizmu. Jaką karmę dla psa wybrać? Karma dla psów rosnących powinna charakteryzować się strawnością powyżej 80% i wysoką wartością biologiczną oraz optymalną kalorycznością. Młody pies powinien otrzymywać odpowiednią ilość przyswajalnych składników pokarmowych bez obciążania przewodu pokarmowego zbyt dużą objętością pokarmu.
Zatem, czym karmić młodego psa? Najlepsza dla rosnących czworonogów jest pełnoporcjowa karma gotowa dostosowana do ich wieku i docelowej wielkości. Dla szczeniąt ras małych i miniaturowych (o końcowej masie ciała poniżej 10 kg) powinniśmy wybierać karmę typu junior dla psów XS/S, a dla szczeniąt ras średnich i dużych (powyżej 10 kg) - karmę typu junior M/L.
CZYM KARMIĆ PSA DOROSŁEGO?
Po zakończeniu procesu wzrostu, co w zależności od rasy i wielkości następuje w różnym czasie, konieczna jest zmiana karmy junior na adult. Dorosłe psy mają mniejsze zapotrzebowanie energetyczne niż szczenięta, dlatego nie powinniśmy podawać im pokarmu przeznaczonego dla rosnących czworonogów, gdyż może to doprowadzić do nadwagi i otyłości.
Średni wiek osiągnięcia dorosłości w zależności od masy ciała:
- psy małe i miniaturowe (<10 kg) - 8-12 miesięcy,
- psy średnie (10-25 kg) - 12-15 miesięcy,
- psy duże (25-45 kg) - 15-18 miesięcy,
- psy olbrzymie (>45kg) - 18-24 miesięcy.
Jeśli zastanawiamy się, czym karmić psa po osiągnięciu dojrzałości, powinniśmy uwzględnić jego poziom aktywności oraz to, czy został wykastrowany. Z wiekiem psy stają się mniej aktywne. Kastracja zwykle powoduje u psa spowolnienie metabolizmu i zwiększenie apetytu. W rezultacie może on mieć większą tendencję do tycia. Nie jest jednak konieczne podawanie psu diety typu “light” czy specjalnej karmy dla psów kastrowanych. Wystarczy dobrej jakości pełnoporcjowa karma dla dorosłych psów podawana w ilości zgodnej z zapotrzebowaniem energetycznym naszego czworonoga. Warto przy tym regularnie kontrolować masę i kondycję ciała psa.
CZYM KARMIĆ STAREGO PSA?
Próg czasowy określający starość u psa jest różny w zależności od jego wielkości:
- psy małe i miniaturowe (<10 kg) - 8 lat,
- psy średnie (10-25 kg) - 7 lat,
- psy duże (25-45 kg) - 6 lat,
- psy olbrzymie (>45 kg) - 5 lat.
Procesy związane ze starzeniem prowadzą do spowolnienia metabolizmu u psa. Spada wydzielanie soków trawiennych. Zmniejsza się powierzchnia kosmków jelitowych i upośledza się wchłanianie substancji odżywczych. Perystaltyka przewodu pokarmowego ulega spowolnieniu.
U starzejących się czworonogów częściej występują problemy stomatologiczne. Psy, które mają możliwość częstego mechanicznego oczyszczania zębów poprzez jedzenie twardej karmy lub żucie przekąsek dentystycznych rzadziej borykają się z kamieniem nazębnym czy zapaleniem dziąseł. Jednak niektóre starsze czworonogi mogą mieć braki w uzębieniu, co powoduje trudności w gryzieniu pokarmu. Czym karmić psa bez zębów? W tym przypadku konieczne jest podawanie jak najbardziej rozdrobnionej karmy mokrej lub namoczonej w wodzie karmy suchej.
Karma dla seniora powinna być łatwostrawna i zawierać takie składniki jak nienasycone kwasy tłuszczowe, L-karnityna, kwas liponowy, witamina E, witaminy z grupy B, witamina C, beta-karoten, glukozamina i siarczan chondroityny. Ze względu na specyficzne zapotrzebowanie żywieniowe starzejących się czworonogów, aby mieć pewność, że otrzymują one wszystkie niezbędne składniki w codziennej diecie, lepiej jest karmić je- podobnie jak na każdym innym etapie życia- pełnoporcjową karmą gotową niż dietą domową.
CZYM KARMIĆ DUŻEGO PSA, A CZYM MAŁEGO?
Wybór karmy dostosowanej do wielkości psa powinien nastąpić już w wieku szczenięcym. Rosnące psy ras małych i dużych potrzebują karmy o różnej kaloryczności i zawartości substancji odżywczych. Szczenięta ras małych rosną bardzo intensywnie i szybko osiągają dorosłe rozmiary, dlatego wymagają pokarmu wysokoenergetycznego i bogatego w wapń. Z kolei szczenięta ras dużych, które maksymalną wielkość uzyskują nawet w ciągu dwóch lat, potrzebują mniejszej podaży kalorii, aby ustabilizować tempo wzrostu. Zbyt duża liczba kalorii w diecie psów dużych i olbrzymich może skutkować nadwagą i otyłością, która obciąża szkielet i prowadzi m.in. do dysplazji stawów biodrowych lub łokciowych.
Ogromne znaczenie w diecie psów ras dużych i olbrzymich ma optymalna podaż wapnia i fosforu. Zbyt wysoka lub zbyt niska zawartość wapnia w diecie może być przyczyną zaburzeń gospodarki wapniowej oraz rozwoju chorób tkanki kostnej i chrzęstnej. Dlatego najlepiej jest karmić psa pełnoporcjowym pokarmem gotowym i nie stosować suplementów witaminowo-mineralnych bez konsultacji z lekarzem weterynarii. Dieta oparta na mięsie i kościach jest niedoborowa i może zaburzać gospodarkę mineralną w organizmie psa.
Niektóre rasy psów dużych i olbrzymich predysponowane są do groźnego rozszerzenia i skrętu żołądka, np. owczarki niemieckie, bernardyny, berneńskie psy pasterskie. W ich przypadku istotne jest stosowanie odpowiednio długich przerw pomiędzy posiłkami a aktywnością fizyczną. Wskazana jest godzinna przerwa pomiędzy intensywnym wysiłkiem a posiłkiem oraz dwugodzinna przerwa po posiłku przed ponowną aktywnością.
Czym karmić małego psa? Psy ras miniaturowych mają predyspozycje do kamicy moczowej. W trosce o zdrowie dróg moczowych karma dla małych psów powinna zawierać odpowiednią ilość składników mineralnych. Trzeba też zadbać o to, by pies przyjmował odpowiednią ilość płynów dziennie. Jeśli zwierzę niechętnie pije czystą wodę z miski, można ją dolewać do suchej karmy lub stosować karmę mokrą.
Buldogi, mopsy i inne rasy brachycefaliczne często cierpią na dolegliwości żołądkowo-jelitowe z powodu specyficznej budowy. Karma dla tych ras powinna zawierać powyżej 5% włókna pokarmowego, które poprawia trawienie i zapobiega biegunkom. Granulki suchej karmy przeznaczonej dla psów krótkoczaszkowych mają specjalną wielkość i kształt, dzięki czemu łatwiej je pobrać z miski i pogryźć.
CZYM KARMIĆ PSA W CZASIE CIĄŻY I LAKTACJI?
W ciągu pierwszych 3-4 tygodni ciąży zapotrzebowanie żywieniowe suki nie zmienia się i może być ona karmiona tak samo, jak przed ciążą. Od 6. tygodnia następuje bardzo intensywny wzrost płodów i w związku z tym zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne suki. Jednak zaleca się zwiększenie podaży energii już od 5. tygodnia ciąży, aby umożliwić psu zgromadzenie rezerw na ostatni tydzień ciąży, kiedy obniża się apetyt. Ciąża u psa trwa 58-63 dni (około 9 tygodni).
Czym karmić psa po porodzie? Żywienie psa podczas laktacji to najbardziej wymagający okres w życiu suki pod względem zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. Pies w tym czasie potrzebuje zwiększonej ilości kalorii - do pokrycia potrzeb bytowych oraz wytworzenia odpowiedniej ilości pokarmu dla intensywnie rozwijających się szczeniąt. Laktacja trwa od 5 do 8 tygodni, a jej szczyt (okres największego wytwarzania mleka) przypada na 3.-5. tydzień. W ciągu pierwszych czterech tygodni laktacji suka nie powinna stracić więcej niż 5% masy ciała.
Źródła:
- Markowska, Żywienie psów [w:] Podstawy żywienia psów i kotów. Podręcznik dla lekarzy i studentów weterynarii (red. M. Ceregrzyn), Wrocław 2013.
