Koty są bezwzględnymi mięsożercami, co oznacza, że ich dieta musi zawierać składniki znajdujące się jedynie w tkankach zwierząt, ale nie tylko. Niektóre składniki roślinne również odgrywają ważną rolę w diecie dla kota, np. błonnik, który wspomaga perystaltykę jelit i zapobiega tworzeniu się kul włosowych. Znajomość zasad żywienia kotów jest niezbędna, aby wybrać odpowiednią karmę pełnoporcjową i zapewnić swojemu kotu zbilansowaną dietę.
Spis treści:
- Dieta kota - sposób karmienia
- Dieta dla kota na różnych etapach życia
- Ważne składniki w diecie kota
- Optymalna dieta - karma dla kota dostosowana do jego potrzeb
DIETA KOTA - SPOSÓB KARMIENIA
Koty są przystosowane do częstego jedzenia małych porcji pokarmu. W ciągu doby są w stanie jeść 9-16 razy i zawsze pobierają podobną ilość pokarmu, mającą wartość energetyczną około 30 kcal. Takie zachowanie kota jest bardzo zbliżone do trybu życia jego dziko żyjących przodków, którzy polowali kilkanaście razy w ciągu doby. Ich zdobyczami były głównie małe gryzonie, odpowiadające wielkością dzisiejszej myszy polnej, której kaloryczność wynosi około 30 kcal. Aby zapewnić kotu podobną częstotliwość karmienia, warto zastosować żywienie mieszane, tzn. podawać kotu mokrą i suchą karmę w stosunku 9:1 pod względem masy. Pracujący opiekunowie mruczków zwykle podają kotu jedzenie dwukrotnie- rano i wieczorem: mokry pokarm na śniadanie i kolację oraz suchy - na czas dziennej nieobecności i na noc, kiedy kot sam buszuje po mieszkaniu. Dzięki takiemu rytmowi koty zjadają mokry pokarm po nałożeniu do miseczki, a suchy dozują sobie samodzielnie, podchodząc po granulki wielokrotnie w ciągu doby.
Koty mają szczególne wymagania smakowe. Aby chętnie zjadały pokarm, musi on być atrakcyjny sensorycznie. Większość kotów lubi zmieniać smaki i nie przepada za monotonnym jedzeniem. Należy przy tym pamiętać, że dietę kota można urozmaicać jedynie na poziomie sensorycznym, podając mu pełnoporcjową suchą i mokrą karmę o różnych smakach i teksturach. Pod względem zawartości składników odżywczych, dieta dla kota powinna być stała i dostosowana do jego wieku.
Ciekawym urozmaiceniem kociego jadłospisu pod względem smakowym są przekąski. Ich jedzenie jest dla kotów prawdziwą przyjemnością, a podawanie ich podczas zabawy stymuluje instynkt łowiecki kota i wzmacnia jego relację z opiekunem. Smaczki nie mogą jednak zastępować posiłku - powinny być jedynie uzupełnieniem diety kota. Nie można zapominać, że smakołyki są dodatkowym źródłem kalorii, więc należy uwzględnić je w dobowej dawce pokarmowej zwierzęcia. Przekąski nie powinny stanowić więcej niż 10% dziennego zapotrzebowania na energię.
Z natury kot pije dość niewiele. Jego przodek zaspokajał pragnienie, spożywając pokarmy stałe, które charakteryzowały się wysoką wilgotnością (były to ptaki i drobne ssaki, takie jak myszy, składające się w około 70% z wody). Kot mieszkający z człowiekiem w domu powinien mieć stały dostęp do świeżej i czystej wody, wymienianej nawet kilka razy dziennie. Jest to bardzo ważne. Kot ma wyjątkowo delikatny układ moczowy, dlatego zbyt mała ilość wody w jego diecie, zwiększa ryzyko groźnych chorób, takich jak kamica moczowa. Aby zachęcić kota do picia, należy rozstawić miseczki z wodą w różnych miejscach w domu. Woda powinna znajdować się z dala od jedzenia i od kuwety. Jeśli nasz kot nadal niechętnie pije, można zastosować bieżącą wodę, np. w formie poidła-fontanny, która przyciąga kocią uwagę.
ZASADY DIETY DLA KOTA NA RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA
-
DIETA DLA KOTA DO 1. ROKU ŻYCIA
Kocięta otrzymują około 90% swojej odporności za pośrednictwem siary - wydzieliny, która jest wytwarzana w gruczołach mlecznych kotki przez pierwsze godziny po urodzeniu kociąt. Noworodki kota powinny ją otrzymać w ciągu pierwszych 12 godzin życia. Mleko matki stanowi wyłączny pokarm kociąt do 2.-4.tygodnia życia. Po tym czasie wprowadza się pokarm stały, najlepiej w formie pełnoporcjowej karmy suchej lub mokrej typu junior. Dzienne porcje jedzenia dla małych kotów powinny odpowiadać ich zapotrzebowaniu. Przekarmianie kociąt może prowadzić do biegunki i odwodnienia organizmu, a także być przyczyną nadwagi i otyłości w wieku dorosłym.
Kocięta i młode koty mają większe (w przeliczeniu na kilogram masy ciała) niż osobniki dorosłe zapotrzebowanie na składniki budujące kości, czyli głównie wapń i fosfor. Z tego względu rosnące koty nie powinny być karmione wyłącznie mięsem (w tym również stosowaniem diety BARF dla kota), w którym występuje nieodpowiedni stosunek wapnia do fosforu (z przewagą fosforu). Może to prowadzić do rozwoju hipokalcemii, a w konsekwencji do zapalenia kości, kulawizny, bólu i niechęci do poruszania się.
-
DIETA DLA KOTA DOROSŁEGO
Obecnie wiele dorosłych kotów jest kastrowanych lub sterylizowanych. Zabieg ten ma niemały wpływ na dietę kota. W ciągu 72 godzin po sterylizacji lub kastracji u kotów dochodzi do znaczącego zwiększenia apetytu. Przyczyną jest wzrost stężenia hormonu luteinizującego i związany z nim wzrost stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1). Dieta dla kota po sterylizacji powinna charakteryzować się obniżoną kalorycznością, zwłaszcza w ciągu pierwszych kilkunastu tygodni po zabiegu, ponieważ przez ten czas stabilizuje się gospodarka hormonalna zwierzęcia.
Tłuszcze obecne w diecie dla kota podnoszą smakowitość pokarmu, ale też jego kaloryczność. W pełnoporcjowych karmach gotowych dla kotów zawartość tłuszczu waha się od 10 do 30% w suchej masie. W przypadku kotów sterylizowanych pokarm powinien mieć mniejszą zawartość tłuszczu. Nadmiar energii w diecie kota, który został poddany kastracji lub sterylizacji może prowadzić do przyrostu tkanki tłuszczowej, a w konsekwencji do rozwoju nadwagi lub otyłości.
Koty preferują pokarmy wysokobiałkowe. Dlatego zawartość białka w najlepszych karmach dla kotów wynosi od 30 do 45% suchej masy. Jest to ilość, która w pełni zaspokaja zapotrzebowanie dorosłego kota na tę substancję odżywczą.
-
DIETA DLA KOTA SENIORA
Za kota starszego uznaje się zwierzęta od około 7-8 roku życia. W tym wieku wzrasta u kota ryzyko otyłości. Dlatego konieczne jest zmniejszenie ilości energii dostarczanej w diecie kota seniora. Powyżej 10-12 roku życia zaczyna spadać beztłuszczowa masa ciała zwierzęcia i u niektórych kotów dochodzić do niedowagi - takie osobniki mogą wymagać zwiększenia kaloryczności posiłków.
Z wiekiem u kotów zmniejsza się zdolność do trawienia tłuszczów. Dlatego dieta dla kota seniora powinna mieć ograniczoną ilość tłuszczu. Z kolei u kotów bardzo starych, powyżej 10.-12. roku życia, które mają tendencje do niedowagi, można nieco zwiększyć ilość tłuszczu w diecie.
W zależności od kondycji zdrowotnej koty w podeszłym wieku mogą potrzebować większej lub mniejszej podaży białka. U starszych kotów podatnych na choroby układu moczowego zbyt duża ilość białka może obciążać nerki. Z kolei u najstarszych kotów (powyżej 10. roku życia) może pojawić się konieczność zwiększenia ilości protein w diecie, ponieważ w tym wieku stopniowo obniża się masa mięśniowa.
Dieta dla kota seniora powinna być więc dopasowana indywidualnie, ustalona na podstawie aktualnego zapotrzebowania wynikającego ze stanu zdrowia zwierzęcia. Zdrowe zwierzęta w dobrej kondycji powinny otrzymywać pełnoporcjową karmę dedykowaną kotom w ich wieku. Wszelkie modyfikacje diety kota należy konsultować z lekarzem weterynarii.
-
Woda
Nie można zapominać o podawaniu kotu wody. Nawet jeśli otrzymuje on wyłącznie mokrą karmę, potrzebuje wody dla prawidłowego funkcjonowania układu moczowego. Miseczka z wodą powinna znajdować się z dala od kuwety, ale też od jedzenia - wówczas koty piją ją najchętniej.
WAŻNE SKŁADNIKI W DIECIE KOTA
Oprócz odpowiednich proporcji białka, tłuszczów i węglowodanów, dieta dla kota powinna zawierać odpowiednie ilości witamin i minerałów. Kilka składników w diecie kota zasługuje na szczególną uwagę.
Dieta dla kota powinna być bogata w taurynę. Aminokwas ten jest niezbędny kotom do życia. Tauryna jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania m.in. serca. Jej niedobór wywołuje poważne schorzenie serca (kardiomiopatię), ale także problemy z trawieniem oraz choroby rozwojowe kociąt.
W diecie kota muszą znajdować się zwierzęce źródła witaminy A, czyli retinolu. Koty ze względu na brak enzymu dioksygenazy nie mają możliwości przekształcania beta-karotenu (prowitaminy witaminy A) w retinol.
Do niezbędnych składników w diecie dla kota należą również niektóre kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego, np. kwas arachidonowy. Nie jest on efektywnie syntetyzowany w organizmie kota, dlatego traktowany jest jako składnik warunkowo egzogenny, co oznacza, że powinien być dostarczany w diecie kota. Jego niedobór negatywnie oddziałuje m.in. na wygląd sierści i skóry. Z kolei wielonienasycone kwasy tłuszczowe DHA są najistotniejsze w diecie kotów młodych, znajdujących się w okresie wzrostu. Substancje te biorą udział w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i siatkówki oka.
Błonnik (włókno pokarmowe) - chociaż w diecie kotów dziko żyjących prawie nie występuje, w pokarmie dla kotów niewychodzących, jest bardzo ważnym składnikiem. Młode, rosnące koty, ze względu na potrzebę uzyskania wysokiej przyswajalności składników pokarmowych, nie powinny spożywać więcej włókna pokarmowego niż około 5% w suchej masie. Zwiększona zawartość błonnika wskazana jest w diecie dla kotów kastrowanych, mało aktywnych, wykazujących tendencje do otyłości i nadwagi u kotów. Więcej włókna pokarmowego potrzebują też koty pół- i długowłose, u których częściej dochodzi do tworzenia się kul włosowych w przewodzie pokarmowym. Optymalna zawartość błonnika w diecie kota poprawia perystaltykę jelit i pomaga w skutecznym usuwaniu zalegających włosów.
Pełnoporcjowe karmy gotowe zawierają wszystkie wymienione składniki odżywcze. Podając zwierzęciu kompletny i zbilansowany pokarm opracowany przez specjalistów, masz pewność, że niczego w diecie kota nie zabraknie. Jeżeli jednak podejrzewasz, że witaminy i suplementy dla kota powinny dodatkowo wzbogacić jego dietę, ze względu na niepokojące sygnały, które daje Ci zwierzę, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.
OPTYMALNA DIETA - KARMA DLA KOTA DOSTOSOWANA DO JEGO POTRZEB
Jaka dieta dla kota będzie optymalna? Otóż taka, która uwzględnia jego indywidualne potrzeby wynikające z wieku, trybu życia, stanu fizjologicznego i kondycji zdrowotnej. W optymalnej diecie karma dla kota to pełnoporcjowe jedzenie gotowe, które dostarcza kotu wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
