Artykuł zrecenzowany przez lekarza weterynarii
Ciąża u kotek to czas, który może być pełen wyzwań zarówno dla pupila, jak i dla opiekuna. W tym okresie kotka wymaga szczególnej opieki i uwagi, a co za tym idzie - utrzymania dobrego samopoczucia oraz zapewnienia bezpiecznych warunków do urodzenia potomstwa. W tym artykule przeczytasz, jak długo trwa ciąża u kota, ile razy w roku może wystąpić, a także jak przebiega i jak jej zapobiec.
Przy podejrzeniach niespodziewanej ciąży u kotki warto skonsultować się z lekarzem weterynarii, który nie tylko potwierdzi lub wykluczy brzemienność, ale też upewni się, że ze zdrowiem czworonoga jest wszystko w porządku i udzieli najpotrzebniejszych informacji, m.in. ile trwa ciąża u kota, jaką dietę należy wprowadzić, a także w jaki sposób zadbać o pupila w tym wyjątkowym okresie.
W tym czasie kotka przechodzi przez kilka etapów, a każdy z nich jest równie ważny w odniesieniu do zdrowia i prawidłowego rozwoju kociąt. Wszelkie zauważone nieprawidłowości należy zgłaszać lekarzowi weterynarii.
Ciąża u kota - przebieg
- Ruja
To czas, podczas którego kotka jest gotowa do pokrycia przez kocura i zajścia w ciążę. W zależności od tego, kiedy dojdzie do zapłodnienia, ruja może trwać od kilku do kilkunastu dni, a zachowanie zwierzęcia z pewnością da się we znaki opiekunowi, np. ze względu na głośne miauczenie, znaczenie różnych miejsc moczem o intensywnym zapachu czy wzmożona chęć do wspólnych zabaw i pieszczot.
- Zapłodnienie
Do zapłodnienia, czyli przedostania się plemników do komórki jajowej, może dojść w ciągu 24-48 godzin od kopulacji kotów. Od tego momentu można liczyć, ile trwa ciąża u kota, chyba że dojdzie do ciąży urojonej (bez zapłodnienia), która jest w stanie utrzymać się nawet przez 30 dni.
- 1-3 tydzień (wczesna ciąża)
W ciągu pierwszych trzech tygodni, mimo że u samej kotki trudno zauważyć jakiekolwiek fizyczne zmiany, kocięta rozwijają się w macicy, tj. zaczynają kształtować się ich organy i układ nerwowy, a wielkością przypominają duże ziarna grochu. Ważne jest, aby już na tym etapie - jeśli opiekun jest świadomy, że doszło do zapłodnienia - zadbać o odpowiednią dietę zwierzęcia, najlepiej według zaleceń specjalisty.
- 4-6 tydzień (etap środkowy)
Przechodzenie do kolejnej fazy ciąży wiąże się z pierwszymi widocznymi oznakami, o których była mowa wcześniej. To też czas, w którym - oprócz kolejnych narządów wewnętrznych - u kociąt kształtują się cechy płciowe. Co więcej, płody osiągają do 4 cm wielkości.
- 6-7 tydzień (zaawansowana ciąża)
W ostatnich tygodniach ciąży maleństwa rosną bardzo szybko, rozwija się u nich sierść oraz ogon, a do tego zaczynają być widoczne przez skórę matki. Jest to też czas, kiedy można ustalić - dzięki badaniom w gabinecie weterynaryjnym - jak licznego miotu należy się spodziewać podczas rodzenia. Opiekun powinien zapewnić brzemiennej samicy jak najlepsze warunki do wydania potomstwa na świat.
- 8-9 tydzień (etap okołoporodowy)
Tuż przed porodem kocie sutki wyraźnie nabrzmiewają - są tym samym gotowe do nadchodzących dni karmienia. Sama kotka natomiast przygotowuje „gniazdo” i zazwyczaj traci apetyt.
Sama ruja u kota jest uzależniona również od środowiska, w jakim zwykle przebywa, a co za tym idzie - z długością dnia. Dlatego też u żyjących na wolności samic ruja występuje zazwyczaj od marca do jesieni, natomiast u tych żyjących w domach - przez cały rok. Sposób funkcjonowania przekłada się na układ hormonalny.
Należy pamiętać, że każda ruja oznacza gotowość do pokrycia przez kocura, dlatego jeśli opiekun nie planuje hodowli, powinien zgłosić się do lekarza weterynarii w sprawie kastracji kotki, co pozwoli nie tylko zapobiec ciążom i przyczyni się do zminimalizowania problemu bezdomności zwierząt, ale też wpłynie pozytywnie na zdrowie i długość życia kota.
Po zabiegu kotka powinna pozostać pod stałą opieką weterynaryjną, ale nie musi już stosować antykoncepcji.
Jeśli chodzi o inne metody, należy wymienić podawanie hormonów w postaci tabletek, zastrzyków lub implantów. Jakkolwiek zmniejszają ryzyko zajścia w ciążę, nie są w 100% skuteczne i wiążą się z pewnymi ryzykiem dla zdrowia kotki. Dlatego przed wdrożeniem tego rodzaju środków należy skonsultować się z lekarzem weterynarii, który dobierze odpowiednią dawkę i czas podawania.
Można przygotować się na wiele sposobów.
Odpowiednie odżywianie
Jako że w trakcie życia płodowego kocięta rozwijają się bardzo szybko, właściwe odżywianie okazuje się kluczową kwestią zarówno dla zdrowia potomstwa, jak i samopoczucia matki. Kotka powinna otrzymywać wysokiej jakości karmę, dostosowaną do jej potrzeb żywieniowych, zawierającą odpowiednią ilość białka, tłuszczu i składników mineralnych. Zapotrzebowanie kaloryczne ciężarnej kotki wzrasta o 10% z każdym tygodniem aż do 70% więcej niż przed ciążą, dlatego wprowadzenie nowej diety lub jakiekolwiek zmiany w dotychczasowym żywieniu należy konsultować z lekarzem weterynarii, podobnie zresztą sposób karmienia nowo narodzonych kotów. W sklepach są dostępne różnego rodzaju suche karmy przygotowane z myślą o kilkutygodniowych czworonogach, np. Perfect Fit™ Junior.
Regularne wizyty u lekarza weterynarii
Oprócz kwestii związanych z dietą regularne odwiedzanie gabinetu weterynaryjnego pozwala upewnić się, że ciąża kotki przebiega prawidłowo na różnych jej etapach. Co więcej, lekarz może przeprowadzić badania (np. ultrasonograficzne lub rtg, aby potwierdzić liczbę i stan rozwijających się kociąt) i zaproponować np. dodatkowe suplementy diety, jeśli będzie to konieczne.
Środowisko
Kotka w ciąży potrzebuje cichego, spokojnego i bezpiecznego miejsca, gdzie nie tylko nie będzie narażona na stres oraz niepokojenie przez inne osobniki, ale też uniknie zagrożenia związanego z chorobami zakaźnymi. Z pewnością nie obejdzie się bez miękkiego legowiska oraz regularnie sprzątanej przez opiekuna kuwety.
Aktywność fizyczna
Mimo że w późniejszych etapach ciąża bywa dla kotki trudnym doświadczeniem, nie powinno się ograniczać jej aktywności fizycznej, o ile jest zdrowa i lekarz nie zalecił innego rodzaju opieki. Przemyślane zabawy mogą mieć korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu samicy, w której brzuchu rozwijają się kocięta. Niemniej jednak w wysokiej ciąży należy wykluczyć takie aktywności ruchowe, jak skakanie po wysokich meblach czy chodzenie po wąskich krawędziach, które stwarzają ryzyko upadku.
Dostosowywanie się do potrzeb kotki
Podczas ciąży kotka może doświadczać bardzo zmiennych nastrojów, wykazując się z jednej strony większą czułością i chęcią przebywania blisko człowieka, a z drugiej - unikaniem kontaktu, a wręcz agresywnym odruchem na próby zainicjowania zabawy czy pieszczot. Odpowiednia reakcja to podstawa w dbaniu o dobre samopoczucie pupila i jednocześnie okazja, aby wzmocnić więź i zaufanie pomiędzy opiekunem a czworonogiem. Przede wszystkim lepiej unikać wymuszania jakichkolwiek zachowań, tak aby nie powodować stresu.
Przy okazji tematu kociej ciąży zachęcamy do przeczytania naszego artykułu na temat długości życia kotów, aby dowiedzieć się, jakie czynniki mają wpływ na wydłużenie lub skrócenie liczby lat osobników z różnych środowisk.
