Jak oduczyć psa skakania?

Gdy pies skacze na ludzi, jest to problem behawioralny, z którym można sobie poradzić stosunkowo szybko. Aby osiągnąć sukces w tym zakresie, trzeba jednak pamiętać o konsekwencji, która jest tutaj kluczowa. Jeśli chcesz wiedzieć, co zrobić, żeby pies nie skakał, witając domowników i gości – przeczytaj poniższy artykuł. 

Spis treści:

1. Dlaczego pies skacze na powitanie i z radości?
2. Jak witać się z psem, aby nie uczyć go złych nawyków?
3. Co zrobić, gdy pies skacze na ludzi?
4. Jak oduczyć psa skakania – metody polecane przez behawiorystów

Dlaczego pies skacze na powitanie i z radości?

Nim zajmiemy się odpowiedzią na pytanie, jak oduczyć psa skakania, przyjrzyjmy się powodom, dla których psy w ten sposób się zachowują. Przede wszystkim, skakanie, delikatne podgryzanie czy ekstatyczne bieganie to – oprócz szczekania – podstawowy sposób wyrażania radości przez naszych podopiecznych. Problem skakania najczęściej występuje w czasie powrotu opiekuna do domu, lub gdy odwiedzają nas lubiani przez psa goście. Jednak warto wiedzieć, że możliwe jest nauczenie psa innego wyrażania swojej ekscytacji i zadowolenia. Do najczęstszych przyczyn występowania niepożądanego zachowania zalicza się:

• Nawyk z okresu szczenięcego – wszyscy uwielbiamy szczenięta! Nic dziwnego – są wzruszająco nieporadne i pod każdym względem rozczulające. Niestety, z tych powodów wielu opiekunów zaniedbuje wychowywanie podopiecznych na wczesnym etapie ich życia. Radosne podskakiwanie malutkiego szczenięcia wydaje się niegroźnym, wręcz sympatycznym zachowaniem. Jednak w krótkim czasie młody pies wyrasta na juniora i dorosłego psa o większej (w przypadku ras dużych i olbrzymich – znacznie większej) masie. Wtedy skakanie staje się już problematyczne, a opiekunowie zaczynają się głowić, jak oduczyć psa skakania i podgryzania. Tymczasem problem można było wyeliminować już na samym początku jego powstania.
• Brak dostatecznej liczby bodźców – niekiedy psy zaczynają skakać w dorosłości, pomimo faktu, że nie robiły tego wcześniej. W takim przypadku problem często związany jest z niedostateczną liczbą bodźców i uwagą opiekuna, jaką otrzymują. Podnoszenie głosu, odpychanie psa czy gwałtowne odsuwanie się od niego może być odczytywane przez podopiecznego jako zaproszenie do zabawy, ewentualnie forma interakcji. Poniżej wyjaśniamy, w jaki sposób postępować w takim przypadku i jak absolutnie nie próbować oduczyć psa skakania.
• Problemy na tle behawioralnym – w sporadycznych przypadkach zdarza się, że skakanie i podgryzanie związane jest z problemami o głębszym podłożu, takim jak lęk separacyjny spowodowany wczesnym zabraniem psa od matki i miotu, nieumiejętność radzenia sobie z przebodźcowaniem, nudą, stresem. 

Jak witać się z psem, aby nie uczyć go złych nawyków?

Najlepszym sposobem na to, jak oduczyć psa skakania i gryzienia, jest niedopuszczenie do tego, aby rozwinął w sobie takie nawyki. Dlatego od najwcześniejszych chwil, gdy tylko szczenię pojawi się w naszym domu, powinniśmy stosować dobre praktyki, pozwalające wypracować bezpieczny sposób powitania. Tę formę powitania zaleca się stosować również, jeśli zostaliśmy opiekunami psa dorosłego, a także w przypadku obcych psów – na przykład w odwiedzanych przez nas domach.

Największą nagrodą dla psa jest pozyskanie uwagi człowieka – nie tylko opiekuna, ale również gości. Skakanie, szczekanie, podgryzanie jest formą „zaczepki”, za której pomocą psy usiłują pozyskać uwagę. Najskuteczniejszym sposobem eliminowania takiego zachowania oraz niedopuszczania do jego utrwalania jest ignorowanie psa. Witamy się z psem, który jest spokojny i stoi czterema łapami na ziemi. Nie reagujemy na inne zachowania, nie patrzymy psu w oczy. 

Co zrobić, gdy pies skacze na ludzi?

Gdy pies skacze na dzieci, domowników, gości to nie lada problem, który powinien być rozwiązany jak najszybciej. Nigdy nie należy bagatelizować takiego zachowania. Opiekunowie mniejszych psów miewają tendencję do pozostawiania tej kwestii „samej sobie”, tymczasem trzeba pamiętać, że skakanie niewielkiego psa jest równie kłopotliwe, jak psa dużej rasy. To, co dla opiekuna jest akceptowalne, niekoniecznie takie będzie dla odwiedzającej nas osoby, bojącej się psów, tym bardziej dla kogoś nieznajomego (listonosz, hydraulik, sąsiad). Skakanie psa, nawet jeśli umotywowane jest radością, może być niebezpieczne, powodować zadrapania czy w ostateczności przewrócenie „witanej” osoby. Jako opiekunowie mamy obowiązek wychować psa w taki sposób, by zapewnić bezpieczeństwo osobom trzecim, ale również ochronić naszego pupila przed wywoływaniem konfliktów, mogących wpływać na jego (i nasze) relacje z otoczeniem.

Jak oduczyć psa skakania – metody polecane przez behawiorystów

Poniżej prezentujemy kilka sprawdzonych i polecanych przez behawiorystów sposobów na to, jak oduczyć psa skakania i gryzienia. Należy pamiętać, że trenowanie z psem pożądanego zachowania powinno zawsze odbywać się w pozytywnej atmosferze, bez użycia jakiejkolwiek formy przemocy (werbalnej jak krzyk, czy tym bardziej fizycznej!). 

• Ignorowanie

O ignorowaniu mówiliśmy już jako o dobrym nawyku w czasie witania psa. Jest to dobra metoda na eliminację wielu niechcianych zachowań podopiecznych. Dla psa nasza uwaga jest najlepszą formą nagrody – jeśli jej nie otrzymują, z czasem przestają używać danego zachowania, ponieważ nie przynosi ono korzyści. Twój pies cieszy się na Twój widok, więc zapewne trudno Ci nie wyrazić podobnej radości. Przeczekaj ten moment, najlepiej zachowując się w sposób rozluźniony, nie utrzymując kontaktu wzrokowego. W przypadku bardzo skaczących psów możesz zastosować technikę odwracania się plecami do psa (powoli, nie gwałtownie). Nie wydawaj żadnych komend: mówienie do podekscytowanego psa może doprowadzić do eskalacji emocji. Gdy pies się uspokoi i usiądzie bądź stanie (z czterema łapami na ziemi), pogłaszcz go, pochwal, możesz również poczęstować przysmakiem.

• Wykorzystaj smakołyki 

Przysmaki to dobry sposób na odwrócenie uwagi psa. To rozwiązanie jest odpowiednie szczególnie w przypadku mocno ekscytujących się gośćmi psów. Za każdym razem, gdy przychodzi ktoś wzbudzający wielką radość u Twojego psa, odwołuj go i częstuj smakołykiem. Pamiętaj jednak, że nie należy separować psa od odwiedzających – zamknięcie podopiecznego w innym pokoju może doprowadzić tylko do eskalacji niepożądanego zachowania. Psy widząc gości, będą stopniowo coraz mniej się ekscytować, a smakołyki pozwolą mu się wyciszyć. Podając przekąski psu, wliczaj je zawsze do dziennego bilansu energetycznego zwierzęcia – tego typu produkty nie powinny stanowić więcej niż 10% dziennego zapotrzebowania psa na energię. 

• Wykorzystaj zabawki

Nie wszystkie psy w momencie ekscytacji są zainteresowane jedzeniem. Takich podopiecznych zamiast smakołykiem, możesz próbować zaciekawić lubianym gryzakiem, szarpakiem czy piłką. Pamiętaj, aby wyciągać zabawkę jedynie wtedy, gdy ktoś Cię odwiedza i chować ją, gdy pies traci nią zainteresowanie. Dobrym sposobem jest niebawienie się z psem tą zabawką w innych okolicznościach – tym samym zachowa ona swoją atrakcyjność. Podawanie psu zabawki ma również dodatkowe zastosowanie praktyczne: trzymając ją w zębach, pies nie jest w stanie szczekać czy lizać, co zmniejsza szansę na wystąpienie dodatkowych niepożądanych zachowań, jakie często towarzyszą skakaniu. 

• „Siad” zamiast skakania

Ta metoda jest stosunkowo trudna, jednak bardzo skuteczna i często stanowi ratunek dla drzwi, jeśli podopieczny ma tendencję do skakania po nich, gdy usłyszy dzwonek. Na etapie nauki, potrzeba dwóch domowników. Jedna osoba wychodzi z mieszkania, druga zostaje z psem wewnątrz. Gdy „gość” wchodzi do domu, opiekun psa wydaje komendę „zostań”, „siad” lub „waruj” i nagradza wykonanie zadania przez psa. Można połączyć to z dodatkowym elementem, jakim jest np. dźwięk dzwonka i wytrenować z psem wykonywanie konkretnej komendy po usłyszeniu pukania/dzwonka/przekręcanego klucza w zamku. 

• Konsekwencja

To tak naprawdę nie jest konkretna metoda, ale raczej sposób egzekwowania naszych oczekiwań. Psy, szczególnie te energiczne i bardzo łatwo ekscytujące się, wymagają niekiedy wielu powtórzeń, aby oduczyć się skakania na ludzi czy drzwi. Jeśli nie będziemy konsekwentni w naszych działaniach i zaczniemy czasem „odpuszczać”, pies poczuje się zdezorientowany i sam będzie dokonywał wyboru, jakie zachowanie zastosować. Dlatego najlepszą metodą na to, jak oduczyć psa skakania na drzwi czy ludzi, jest wielokrotne powtarzanie wchodzenia do domu (najlepiej przez różnych domowników) i ignorowanie niechcianego zachowania. Poinformujmy odwiedzających nas gości o tym, jaką metodę stosujemy, aby eliminować skakanie naszego podopiecznego i udzielmy im instrukcji, jak powinni się zachować (np. nie głaskać, nie wołać i nie zwracać uwagi na psa). 

Jeśli pomimo stosowania wyżej wymienionych metod Twój pies nie zmienia swojego zachowania, warto skonsultować się z behawiorystą. W takich przypadkach specjaliści często decydują się na wizytę, w ramach której sprawdzają w domowych warunkach, jak pies się zachowuje i na tej podstawie ustalają, co może być przyczyną problemu. Dzięki temu zaproponowane rozwiązanie jest dopasowane indywidualnie do potrzeb psa i opiekuna.