Wychowanie psa – żmudny proces czy świetna zabawa?

Wychowanie psa warto zacząć jak najwcześniej. Wymaga ono przede wszystkim zaangażowania, konsekwencji i pozytywnego nastawienia. Dobrze jest zwrócić się do doświadczonego behawiorysty, aby pomógł w odpowiednim ułożeniu czworonoga. Opiekun powinien jednak wiedzieć, jakie zasady należy stosować, aby trening przyniósł trwałe i oczekiwane rezultaty. Przygotowaliśmy zbiór najważniejszych wskazówek, które podpowiedzą, jak dobrze wychować psa.

Spis treści:

• Jak wychować szczenię?
• Pozytywne metody w wychowaniu psa
• Gdzie przeprowadzać szkolenie?
• Jak dobrze wychować psa – najważniejsze zasady
• O czym warto pamiętać przy wychowywaniu psa? Podsumowanie

Jak wychować szczenię?

Wychowanie warto rozpocząć jak najwcześniej, nie istnieje żadna dolna granica wieku psa, żeby zacząć trening. Młode zwierzęta stosunkowo szybko się uczą i znacznie łatwiej przyswajają wiedzę niż dorosłe czworonogi. W wychowaniu szczeniaka najważniejsza jest nauka zachowań, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie. To przede wszystkim wychodzenie na spacery bez ciągnięcia na smyczy, chodzenie przy nodze i reagowanie na komendę „zostaw!” lub „do mnie!”. Na początku wystarczy, żeby szczenię po prostu oswoiło się z głosem opiekuna i swoim imieniem. Z punktu widzenia bezpieczeństwa najważniejsze jest to, aby czworonóg przybiegał do nas na zawołanie.

Konsekwentna praca pozwala osiągnąć najlepsze efekty. Oczywiście należy odpowiednio dostosować metody wychowania do możliwości zwierzęcia i jego indywidualnych potrzeb. Jeżeli brakuje nam wiedzy lub umiejętności w tym zakresie, warto zwrócić się do doświadczonego behawiorysty, który pokaże, jak wychować szczenię, wykorzystując metody pozytywnego wzmacniania.

Rozpoczęcie szkolenia we wczesnym okresie sprawia, że pies ma mniej problemów behawioralnych i nie utrwala niepożądanych nawyków. Na przykład, jeżeli już od pierwszych spacerów szczenię będzie uczyć się chodzić przy nodze oraz nie ciągnąć smyczy, istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że w wieku dorosłym nie będzie sprawiało mu to najmniejszego kłopotu. Jeżeli decydujemy się na szkolenie z behawiorystą, i tak warto uzupełniać tę pracę ciągłym wychowywaniem psa w domu.

Warto ćwiczyć z czworonogiem umiejętności, które nabył na treningu, stosując wzmocnienie pozytywne. Nauka nie powinna jednorazowo zajmować więcej niż 15 minut, żeby nie zmęczyć zwierzęcia. Takie sesje należy jednak regularnie i często powtarzać. Konsekwencja jest zdecydowanie najważniejszym elementem w skutecznym wychowaniu psa. 

Pozytywne metody w wychowaniu psa

Podczas prawidłowo przeprowadzanego treningu opiekun motywuje psa za pomocą określonych czynności i gestów – dawania przysmaków czy słownej gratyfikacji. Wszelkie sposoby karania czworonoga wywołują u niego strach i negatywnie wpływają na jego samopoczucie, dlatego należy ich unikać. Szkolenie pozytywne nie wyklucza jednak upominania podopiecznego. Polega ono na odbieraniu czworonogowi przyjemności i satysfakcji w przypadku niepożądanego zachowania. Odciągając psa na bok za każdym razem, kiedy skacze na ludzi na ulicy, skutecznie zniechęcamy go do takich praktyk. Ważne, aby nie podchodzić wybiórczo do wychowania zwierzęcia. Reagując konsekwentnie, najszybciej nauczymy go, co jest przez nas akceptowane, a co nie. Inną metodą zniechęcania jest ignorowanie. Na przykład, jeżeli pies próbuje natarczywie namówić nas na zabawę, na którą w danym momencie nie mamy ochoty, możemy nie reagować i poczekać, aż przestanie. Dzięki temu nauczy się, że tego typu zachowanie jest nieskuteczne, i poszuka innych, lepszych sposobów komunikowania potrzeb i osiągania swoich celów.

Gdzie przeprowadzać szkolenie?

Jeżeli chcemy samodzielnie zająć się wychowaniem psa, powinniśmy na początku robić to w domu. Codzienne sytuacje z udziałem czworonoga umożliwiają nam wskazywanie mu, które zachowania są przez nas pożądane, a których nie akceptujemy. Kiedy podopieczny nauczy się reagować na nasz głos, możemy stopniowo zacząć prowadzić treningi na dworze, najlepiej przy okazji codziennego spaceru. Należy przy tym dbać, aby w otoczeniu czworonoga nie było nadmiaru bodźców. Na przykład, po kilku sesjach na własnym podwórku możemy pójść z psem do lasu, a dopiero potem na spacer do parku, gdzie z pewnością spotkamy wiele innych zwierząt. Niezależnie od sytuacji warto powtarzać pozytywne metody wzmocnienia, tak aby osiągnąć zamierzone efekty pracy.

Dobrze, aby nauka odbywała się po wspólnej zabawie, kiedy czworonóg jest już nieco zmęczony i nie wykazuje nadmiaru energii. Trening nie powinien również kończyć się bezpośrednio przed powrotem do domu, tak aby pies nie wiązał go z czymś nieprzyjemnym. Dobrą praktyką jest wykorzystywanie podczas szkolenia specjalnych zabawek kynologicznych (np. piłek przy nauce aportowania) oraz nagradzanie czworonoga po prawidłowym wykonaniu każdego zadania. Do tego celu świetnie służą ulubione zabawki podopiecznego, a także przysmaki dla psów, które doskonale motywują do pracy, a także wspomagają zdrowie jamy ustnej podopiecznego. Satysfakcjonującą nagrodą dla czworonoga mającego silną więź z opiekunem jest również pochwała i pieszczota.

Zajęcia z behawiorystą odbywają się najczęściej na torze szkoleniowym lub specjalnym wybiegu dla psów. Takie miejsce zapewnia odpowiednio dużą przestrzeń z obecnością wielu przeszkód, dzięki czemu stale można podnosić umiejętności podopiecznego. Behawiorysta zawsze konsultuje plan szkolenia z opiekunem czworonoga, dlatego miejsce jest również kwestią do ustalenia.

Ćwiczenie umiejętności nabytych przez psa może i powinno odbywać się dosłownie przy każdej nadarzającej się okazji. Warto, aby opiekun regularnie sprawdzał reakcje podopiecznego i jego podatność na rozproszenie. 

Jak dobrze wychować psa – praktyczne rady

Istnieje kilka wskazówek, które pomagają w efektywnym wychowywaniu czworonoga. Stosując je równolegle, można spodziewać się najlepszych efektów.

• Sprawdź, co najlepiej działa na psa

Gratyfikacja pożądanych zachowań jest podstawową techniką wykorzystywaną w metodach pozytywnego wzmacniania. Niektóre czworonogi preferują konkretne smakołyki, inne wolą przerwę w nauce w postaci zabawy piłką. Podczas codziennego wychowywania psa opiekun powinien uważnie obserwować, które metody przynoszą najlepsze rezultaty oraz co sprawia czworonogowi radość. Dzięki temu podczas szkolenia zwierzę będzie dobrze się bawiło, a jednocześnie skutecznie się uczyło. 

• Odżywiaj mózg czworonoga

Prawidłowo zbilansowana dieta poprawia zdolności intelektualne, a co za tym idzie – usprawnia proces uczenia się. Dotyczy to wszystkich istot żywych. Nasze mózgi potrzebują odpowiedniej ilości składników odżywczych i kalorii, aby móc się rozwijać. Psy nie są tu wyjątkiem, dlatego warto dbać, aby ich jadłospis opierał się na pełnoporcjowym pokarmie, dostosowanym do potrzeb organizmu zwierzęcia w danym wieku i o danej masie ciała. We właściwym porcjowaniu pomagają tabele żywienia, a w przypadku wątpliwości dotyczących tego, jak karmić psa, warto zasięgnąć porady dietetyka lub lekarza weterynarii.

• Zacznij od łatwych zadań

Naukę nowych umiejętności zawsze najlepiej zacząć od tych najłatwiejszych oraz najpotrzebniejszych. Część osób, które zastanawiają się nad tym, jak wychować psa, próbuje od razu wprowadzać różnorakie sztuczki. Lepiej jest jednak zacząć od nauki przybiegania na zawołanie. Może to być bardzo przydatne na spacerze, gdy zauważymy jakieś źródło zagrożenia, np. nadjeżdżający samochód. Drugą ważną umiejętnością psa jest chodzenie na luźnej smyczy. Nauczony spokojnego spacerowania przy nodze pies nie ciągnie nas w żadną stronę, co znacznie ułatwia wspólne wyjścia i nie generuje ryzyka kontuzji po żadnej ze stron. Kiedy nasz towarzysz opanuje te – najważniejsze i stosunkowo łatwe – umiejętności, możemy zacząć proponować mu kolejne: siadanie, warowanie czy aportowanie na komendę, a w następnej kolejności sztuczki typu „daj łapę” czy „turlaj się”. Wraz z postępem treningów pies coraz łatwiej się skupia i coraz mniej się rozprasza, dzięki czemu szkolenie przynosi satysfakcjonujące efekty.

• Pamiętaj o różnych płaszczyznach rozwoju

Nabywanie nowych umiejętności u szczenięcia będzie tym szybsze, im większy nacisk położymy na jego stymulację fizyczną i intelektualną. Należy pamiętać o odpowiednim dotlenieniu organizmu czworonoga przed treningiem. Jest to jeden z powodów, dla których lepiej rozpocząć sesję w drugiej połowie spaceru, po wybieganiu się i spożytkowaniu nadmiaru energii podopiecznego. Dobrą praktyką jest również przeplatanie nauki inteligentnymi zabawami z psem (np. zabawami węchowymi). Pobudza to mózg czworonoga do pracy i sprawia, że nowe umiejętności łatwiej się w nim zakorzeniają.

• Postaw na stałość i konsekwencję

Zarówno zasady, które wprowadzamy do wychowania psa, jak i metody jego nauczania muszą być niezmienne. Jeżeli zwierzę raz zostanie upomniane za niewłaściwe zachowanie, a innym razem w podobnych okolicznościach będziemy je głaskać i się z nim bawić, z pewnością nie zrozumie, czego od niego oczekujemy. Podobnie jest w przypadku wydawanych przez nas komend. Jeżeli zdecydujemy się na przywoływanie za pomocą słowa „chodź!”, nie powinniśmy oczekiwać, że przybiegnie do nas po usłyszeniu komendy „do mnie!”. Psy nie rozumieją ludzkiej mowy, a jedynie uczą się reagować na dźwięki, które identyfikują z pożądanymi przez ich opiekunów zachowaniami.

O czym warto pamiętać przy wychowywaniu psa? Podsumowanie

Zastanawiając się, jak wychować idealnego psa, należy pamiętać o tym, aby rozpocząć szkolenie jak najwcześniej. Jeśli chcemy nauczyć czworonoga pożądanych zachowań, warto również stosować się do opisanych wyżej zasad.

Sesje treningowe powinny być stosunkowo krótkie (do 15 minut jednorazowo), ale należy je często powtarzać (najlepiej codziennie). Dobrze jest urozmaicać szkolenie inteligentnymi zabawami, które uczą posłuszeństwa i są dla psa atrakcyjne. Należy zdecydowanie unikać karania czworonoga, a zamiast tego wprowadzić nagrody za pozytywne reakcje. Zawsze warto mieć przy sobie ulubione smakołyki podopiecznego, aby móc go nagrodzić za odpowiednie zachowanie zarówno w domu, jak i na dworze. Techniki oraz metody gratyfikacji należy dostosować indywidualnie do potrzeb i charakteru psa. Trzeba również pamiętać o stopniowaniu nowych zadań, w zależności od ich ważności (najpierw kształcimy zachowania, które wiążą się z bezpieczeństwem) oraz stopnia trudności. W przypadku, gdy szkolenie nie przynosi pożądanych rezultatów, powinniśmy zwrócić się o pomoc do behawiorysty.