Codzienna opieka nad kotem wymaga od odpowiedzialnego opiekuna nieustannej troski o zdrowie fizyczne i psychiczne pupila oraz zapewnienia mu jak najlepszych warunków do prawidłowego funkcjonowania. W tym wszystkim nie mniej ważne jest budowanie więzi między człowiekiem a zwierzęciem, czemu może pomóc zrozumienie nie tylko kociego charakteru, ale też jego zachowań. Z naszego artykułu dowiesz się, jakie są charakterystyczne cechy kota, o czym świadczą niektóre nawyki lub reakcje, a także w jaki sposób wyraża emocje.
Jakie są cechy kota?
Koty to jedne z najczęściej wybieranych zwierząt domowych, jednak ich natura bywa trudna do zrozumienia, zwłaszcza jeśli do tej pory byliśmy opiekunami psa. Z jednej strony mruczki mogą być towarzyskie i przywiązane do ludzi, a z drugiej strony potrafią wykazywać dużą samodzielność. Warto wiedzieć, że mimo indywidualnych różnic w charakterach jest kilka cech kotów, które wydają się typowe dla tego gatunku.
Niezależność
Mruczki są dobrze znane ze swojej niezależności i działania „na własną łapę”. Ta cecha kotów wiąże się z tym, że nie potrzebują stałej uwagi ze strony opiekuna, ale cenią sobie spokojne otoczenie, w którym mogą odpocząć i relaksować się, kiedy tego potrzebują. W przeciwieństwie do psów lepiej znoszą pozostawanie bez opiekunów, gdy ci wychodzą do pracy czy szkoły. Nie mają większych problemów z samotnością, a do tego zdarza im się przesiadywać gdzieś na uboczu.
Czystość
Dbanie o higienę to kolejna charakterystyczna cecha kotów, występująca niezależnie od rasy. Na regularną pielęgnację poświęcają średnio trzy godziny dziennie, jednak nie zawsze chodzi tylko o czystą sierść – jest to też forma relaksu, swego rodzaju rytuał, który wyzwala pozytywne emocje. Co więcej, wzajemne wylizywanie sierści pogłębia więź między kotami.
Urodzeni łowcy
Mruczki to małe drapieżniki – wiedzione łowczym instynktem chętnie poświęcają czas na „polowanie”, dlatego rolą opiekuna jest zadbanie o odpowiednią aktywność zgodną z łańcuchem łowieckim: polowanie → jedzenie → spanie. Dobrze jest bawić się z kotem w sposób naśladujący polowanie kilka razy dziennie przez 5–15 minut, następnie poczęstować go przysmakiem lub dać kompletny posiłek i pozwolić pupilowi odpocząć.
Ciekawość
Koty bez wątpienia należą do ciekawskich zwierząt domowych, które lubią badać otoczenie i spędzają dużo czasu na obserwowaniu tego, co znajduje się w zasięgu ich wzroku. Jako że w kocim charakterze leży sprawdzanie różnych rzeczy lub miejsc, może się zdarzyć, że pupil obudzi opiekuna w środku nocy, będąc w trakcie rutynowych oględzin swojego terytorium.
Inteligencja
Do często występujących cech kota zalicza się niewątpliwie inteligencja. Mruczki mają predyspozycję do szybkiej nauki, a ponadto są w stanie rozwiązywać proste problemy na miarę ich możliwości, np. otwieranie drzwi czy szafek. Co więcej, wiele kotów charakteryzuje się dużą spostrzegawczością, która przekłada się na umiejętność natychmiastowego reagowania na zmiany w otoczeniu.
O czym świadczą zachowania kota?
To, w jaki sposób zachowuje się kot, pozwala opiekunowi zrozumieć nie tylko potrzeby, ale przede wszystkim emocje czworonoga. Uważna obserwacja jest kluczową kwestią w poznawaniu kociej natury, a odpowiednia reakcja na niektóre zachowania – w tym te naturalne – może pomóc zacieśnić więź.
Ugniatanie łapkami
Ugniatanie łapkami to naturalne zachowanie kotów, które wchodzi im w nawyk już w pierwszych tygodniach życia, gdy podczas ssania mleka ugniatają gruczoł sutkowy matki. W późniejszych latach wykonują ten swego rodzaju masaż, gdy ją zadowolone lub zrelaksowane. Aby dowiedzieć się więcej, zapoznaj się z naszym wpisem na temat kociego ugniatania łapkami.
Drapanie
Drapanie, mimo że bywa uciążliwe i frustrujące dla opiekunów, należy zaliczyć to typowych zachowań kota, które umożliwia pielęgnację pazurów i oznaczanie terytorium, a nawet rozciąganie (m.in. podczas drapania pionowych obiektów). Ważne jest, aby zapewnić pupilowi odpowiedni drapak, który będzie dostosowany do jego preferencji, czyli pionowy lub poziomy, a do tego ustawiony tam, gdzie kot lubi drapać. Sprawdzą się zarówno te kupne, jak i zrobione samodzielnie np. z pieńka oraz sznurka.
Machanie ogonem
Poruszanie ogonem to jeden z kocich sposobów na komunikowanie otoczeniu, jakie emocje dany osobnik właśnie odczuwa. Nawet niezaznajomione z nim osoby będą w stanie wydedukować, czy jest akurat zły (bo stroszy ogon), czy może jednak zrelaksowany (kiedy np. owija go wokół różnych przedmiotów). Ten charakterystyczny element mowy ciała ułatwia poznanie charakteru kota, a także dostosowanie się do jego nastrojów.
Wydawanie różnych dźwięków
Miauczenie to sposób, w jaki czworonogi komunikują się ludźmi, którzy potrafią odczytać zachowania kotów. Wydawane przez nich dźwięki mogą się różnić w zależności od potrzeb, np. kiedy są głodne, potrzebują uwagi lub chcą otworzyć drzwi. Zdarza się, że jedne koty miauczą całkiem często, a inne w ogóle.
Poza miauczeniem warto wspomnieć też o mruczeniu. To charakterystyczny odgłos, który towarzyszy poczuciu zrelaksowania oraz przyjemności. Jest oznaką zaufania, jakim zwierzę może obdarzyć opiekuna, zwłaszcza podczas chwil spędzanych razem. To także sposób na uspokojenie się – czyli autoterapią – w stresie lub w sytuacji odczuwania bólu (np. kotki mruczą czasem podczas porodu).
Przewracanie się na grzbiet
Innym charakterystycznym zachowaniem kota jest przewracanie się na grzbiet i turlanie. Można to odczytywać jako sygnał, że pupil czuje się bezpieczny, a niekiedy też chętny na pieszczoty ze swoim opiekunem. Jednocześnie należy respektować kocie preferencje co do miejsca głaskania, np. część kotów nie będzie zadowolona podczas głaskania po brzuchu.
Czy charakter kota się zmienia?
Jako że każdy czworonóg jest inny i zachowuje się w sposób indywidualny, zmiany charakteru albo zachowania kota nie zawsze muszą mieć miejsce, co zresztą tyczy się tak samo innych zwierząt domowych, a nawet ludzi. Do tego wiele zależy od konkretnych czynników mających wpływ na codziennie życie, tj. stan zdrowia, wiek czy środowisko. Niektóre koty stają się bardziej przyjazne i towarzyskie w miarę dorastania, podczas gdy inne zachowują się jednakowy sposób aż do śmierci.
Z pewnością warto skonsultować z lekarzem weterynarii nagłe zmiany w zachowaniu kota, ponieważ istnieje ryzyko, że to jeden z objawów różnych poważnych chorób. Do niepokojących zmian można zaliczyć brak energii oraz niechęć do jakiejkolwiek aktywności, w tym zabawy, apatia czy osowiałość. Monitorowanie pupila to kluczowa kwestia w codziennej opiece.
Jeśli chodzi o inne potencjalne zmiany, to mówi się, że kastracja i sterylizacja mają wpływ na charakter kota, jednak jak dotąd ta teoria nie znalazła potwierdzenia w badaniach naukowych. Faktem jest natomiast, że koty stają się mniej agresywne po zabiegu, co wynika z osłabienia popędu seksualnego. Jednocześnie warto dodać, że czas kastracji zazwyczaj pokrywa się z okresem dojrzewania, kiedy to zachowanie mruczków naturalnie zmienia się na bardziej dorosłe. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tej operacji i jej cenie, przeczytaj nasz wpis na temat kastracji kotów.
Czy różne rasy kotów mają różny charakter?
Koci charakter zależy od kilku czynników: pierwszy z nich to temperament, który jest wrodzony i genetycznie uwarunkowany, natomiast drugi to środowisko życia oraz doświadczenia kota. Poszczególne rasy mają tendencję do wykazywania pewnych charakterystycznych cech zachowania, mimo że pojedyncze osobniki mogą się od siebie różnić.
Koty należące do rasy Maine Coon są znane ze swojego łagodnego temperamentu. Wyróżniają się przyjaznym stosunkiem do rodzin z dziećmi, a także inteligencją. Pod względem tej drugiej cechy za pokrewne do Maine Coonów można uznać norweskie koty leśne, aktywne, chętne do zabawy i jednocześnie nieufne wobec obcych. Koty syberyjskie natomiast należą do zwierząt żywiołowych, czułych, lubiących spędzać czas z opiekunami.
Czy środowisko kota wpływa na jego charakter?
Niektóre zachowania kotów są reakcją na codzienne przeżycia. Jeśli czworonogi żyją w stymulującym środowisku (np. korzystają z zabawek albo podejmują aktywności naśladujące polowanie), a do tego mają dobry kontakt z troskliwymi opiekunami, stają się bardziej ufne i spokojne. Z drugiej strony – jeśli każdego dnia mierzą się ze stresem, a ich potrzeby nie są zaspakajane, mogą wykazywać nerwowe, a niekiedy agresywne zachowania.
Jak zrozumieć zachowania kota? Często zadawane pytania.
Kluczem do komunikacji między zwierzęciem a człowiekiem jest mowa ciała. W przypadku kotów wiąże się najczęściej z wydawanymi dźwiękami czy machaniem ogonem, jednak obejmuje również inne zachowania, o których wspomniano wcześniej, np. drapanie albo przewracanie się na grzbiet. Mowa kota jest uzależniona od danego osobnika, dlatego każdy opiekun powinien regularnie obserwować swojego pupila, aby jak najlepiej odczytać przekazywane w ten sposób emocje oraz potrzeby.
Jak pokazać kotu, że go kochasz?
Miłość opiekuna do jego pupila jest okazywana przede wszystkim poprzez zaspakajanie naturalnych potrzeb behawioralnych, takich jak zabawa stymulująca polowanie, odpowiedni pokarm, miejsce do odpoczynku, dopasowane zabawki itd. Dodatkowo warto pamiętać o pieszczotach (np. głaskaniu), które pomagają kotu odprężyć się i poczuć w pełni bezpiecznie. Ważne jest, aby dotykać czworonoga delikatnie i uważać na jego reakcję, ponieważ niektóre mruczki nie lubią czułości. Można również okazywać kotu miłość poprzez podawanie mu zdrowych smakołyków – oczywiście w odpowiedniej ilości.
Po czym poznać, że kot mnie nie lubi?
Kot, w zależności od charakteru, może okazać brak sympatii do danej osoby na różne sposoby, np. unikając kontaktu. Zwierzęta, które czują się zaniepokojone lub zagrożone, często ukrywają się w bezpiecznych miejscach, takich jak skrzynki, szafki lub w przestrzeniach za meblami. Na pewno warto też zwrócić uwagę na ogon – jeśli jest uniesiony, a nawet nastroszony, oznacza to, że kot jest zaniepokojony albo bojowo nastawiony do kogoś; przy próbie dotknięcia nie zawaha się przed podrapaniem lub ugryzieniem. Uważna obserwacja ułatwi dostosowanie reakcji do wysyłanych przez kota sygnałów, a co za tym idzie – pozwoli uniknąć eskalacji napięcia i pomoże w budowaniu pozytywnej więzi.
Jak rozpoznać, czy kot jest zły?
Gdy kot jest zdenerwowany, lekko się pochyla, do tego napina całe ciało, stroszy ogon, a niekiedy zaczyna też drżeć. Temu wszystkiemu towarzyszą nierzadko charakterystyczne syczenie lub inne groźne dźwięki. Poprawne odczytanie intensywnych emocji u mruczków, w tym wspomnianej złości, jest potencjalnie prostszym zadaniem niż w przypadku innych komunikatów z kociej mowy.
Ważne jest, aby unikać działania, które mogą potęgować złość kota, np. podchodzenie do niego lub próby pieszczot, gdy wykazuje zdecydowaną niechęć do jakiegokolwiek bliższego kontaktu. Zamiast tego należy dać kotu przestrzeń i czas na uspokojenie się, a następnie postarać się ustalić, co było powodem jego złości i jak temu zapobiec w przyszłości.
Szczególnie uważną obserwację czworonogów poleca się opiekunom, którzy próbują wprowadzić do codziennego życia wspólne spacery na zewnątrz. Nauczenie kota chodzenia na smyczy wymaga uświadomienia sobie, że nie powinno się go do niczego zmuszać i jeśli mową ciała daje znać, że nie ma ochoty na noszenie szelek, wówczas lepiej odpuścić. Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, zapoznaj się z naszym wpisem o wyprowadzaniu kota na smyczy.
